از زمانی که در دهه های 1870 و 1880 ، نخستین کشتی های پیشرفته مجهز به سیستم سردخانه از آمریکای جنوبی ، نیوزیلند و استرالیا ، اولین محموله های گوشت یخ زده را در بنادر انگلستان و فرانسه تخلیه نمودند ، تجارت بین المللی گوشت در سطح جهان رواج یافت. شرکت شلوتر و ماک از قدیمی ترین شرکت هایی است که در زمینه تجارت بین المللی گوشت فعالیت دارد. این شرکت در سال 1820 تاسیس گردید و از آن زمان به فعالیت در زمینه تجارت داخلی گوشت و بعدها از سال 1866 به تجارت بین المللی گوشت پرداخت.

امروزه، صنعت تجارت بین المللی گوشت، صنعت بسیار پیچیده ای است که بسیاری از کشورهای جهان بعنوان صادرکننده یا واردکننده در آن مشارکت دارند. از جمله عوامل موثر بر پیچیدگی این صنعت می توان به موضوعاتی مانند بهداشت مواد غذایی، تحولات کشاورزی مکانیزه و فعالیت شرکت های چند ملیتی در این صنعت اشاره نمود. در زمان معاصر، نگرانی های مرتبط با کنترل بیماری ها و حمایت از مصرف کنندگان موجب ایجاد موانع تجاری، تحریم تجاری و یا حتی بستن مرزها شده است. بعنوان مثال، بیماری جنون گاوی در سطح جهان نگرانی های بسیاری را به وجود آورد که سیاست گذاران را به ایجاد موانع سیاسی در مسیر تجارت بین المللی گوشت ترغیب نمود.

کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی نیز جهت پاسخگویی به دغدغه های مرتبط با بهداشت و ایمنی مواد غذایی، مقررات و زیرساختهای لازم را ایجاد نموده اند. از سوی دیگر، کشورهای کوچک و در حال توسعه که از امکانات مالی، علمی و فنی لازم جهت پاسخگویی به دغدغه های خود در زمینه ایمنی مواد غذایی و کنترل بیماری های مشترک انسان و دام برخوردار نیستند، همچنان تلاش دارند با یافتن راه حلهایی مناسب، مشکلات را مهار نمایند.

حفاظت از محیط زیست نیز از جمله عواملی است که به شدت بر شیوه های تولید و تجارت گوشت در سرتاسر جهان تاثیر گذاشته است، به نحوی که شرکت های چند- ملیتی، تولیدکنندگان گوشت را برای تغییر شیوه های تولیدی خود تحت فشار قرار می دهند. بطور کلی، از جمله عوامل موثر بر صنعت تجارت بین المللی گوشت می توان به عوامل ثابت ذیل اشاره نمود:

– ایمنی مواد غذایی

– مقررات تجاری و بهداشتی متفاوت در سرتاسر جهان

– تحولات تجاری و اقتصادی

– پیشرفت های متکی به دستاوردهای تکنولوژیکی

ایمنی مواد غذایی چیست؟

ایمنی مواد غذایی و مقررات مرتبط با آن که بعنوان موانع محدود کننده تجارت بین المللی گوشت عمل می نمایند، از دیرباز نقش مهمی را در صنعت تجارت گوشت ایفا می کنند. موضوع مهم ایمنی مواد غذایی در توافق نامه عمومی تعرفه و تجارت در سال 1974 مورد توجه قرار گرفت. زمانی که سازمان تجارت جهانی در سال 1995 تشکیل گردید، مقررات مفصل تری تدوین شد. مقررات مذکور به “تدابیر بهداشتی و بهداشت نباتی” که گاهی اوقات به آن توافق نامه اس.پی.اس گویند، معروف هستند. مقررات مذکور سه حوزه ذیل را تحت پوشش قرار می دهند:

1) ایمنی مواد غذایی
2) بهداشت و سلامت حیوانات
3) سلامت گیاهان

البته، توافق نامه اس.پی.اس هنوز مناقشه آفرین است، با این وجود زمینه را برای استانداردگذاری صنایع غذایی فراهم آورده است. در حال حاضر، هنوز هم موافقت نامه اس.پی.اس، بخش موثری از فرایند استانداردگذاری به شمار می رود و اخیراً توسط سازمان تجارت جهانی اصلاح شده است.

توسعه های اخیر در صنعت بین المللی تجارت گوشت

محصولات گوشتی و تجارت دام زنده از جمله مواردی به شمار می روند که در صنعت کشاورزی و مواد غذایی جهان به سرعت در حال توسعه و رشد هستند. این رشد نه تنها در افزایش تقاضا برای گوشت در سطح جهان انعکاس یافته است، بلکه موجب افزایش بهره وری در تولید، فرآوری و حمل و نقل نیز شده است. پدیده ای که به نام “انقلاب دام زنده” در کشوهای در حال توسعه و توسعه یافته است که در طی پانزده سال آینده، تجارت بین المللی گوشت را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.

از اوایل دهه 1970 و اواسط دهه 1990، مصرف گوشت در کشورهای در حال توسعه به میزان 70 میلیون تن، معادل سه برابر مصرف سابق، افزایش یافته است. در نتیجه، انقلاب دام زنده بواسطه افزایش تقاضا به شدت رونق گرفته است. کشورهای در حال توسعه به سرعت در حال افزایش سطح مصرف خود هستند، با این حال تا رسیدن به میانگین مصرف در کشورهای توسعه یافته فاصله زیادی دارند. در دهه 1990، کشورهای توسعه یافته، سالانه هر نفر 25 کیلو گوشت مصرف می کرد که حدود یک سوم سرانه گوشت مصرفی در کشورهای توسعه یافته است. (به نقل از آمارهای سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل، فائو) مصرف سرانه گوشت با افزایش درآمد و توسعه شهرنشینی در رژیم غذایی جهان در حال توسعه، نقش مهمی یافته است. لازم به ذکر است که انقلاب دام زنده، به ویژه در شرق و جنوب شرق آسیا، و بخصوص در چین به شدت رواج یافته است.